چشم بر هم بزنید، نیمه اول بارداری گذشته است و حالا وارد هفته بیست‌ویکم بارداری شده‌اید! شکم شما بزرگ‌تر شده، حرکات دلبندتان را بیشتر حس می‌کنید و هر روز به لحظه شیرین در آغوش کشیدن او نزدیک‌تر می‌شوید. در این هفته، اتفاقات شگفت‌انگیزی درون بدن شما در جریان است. در این مطلب، با مهم‌ترین تحولات هفته ۲۱ بارداری، علائم رایج و نکات کاربردی این مرحله آشنا خواهید شد.
علائم هفته بیست و یکم بارداری
در هفته بیست و یکم حاملگی، ممکن است بعضی از علائم زیر را تجربه کنید:
دردهای موضعی
کمردرد، مخصوصا در ناحیه پایین کمر، یکی از مشکلات رایج در دوران بارداری است. در این زمان، به دلیل رشد شکم، مرکز ثقل بدن تغییر کرده و باعث می‌شود که کمر شما به جلو خم شود که این امر می‌تواند منجر به درد و ناراحتی شود.
همچنین، هورمون رلاکسین موجب نرم‌تر شدن مفاصل و رباط‌ها در ناحیه لگن می‌شود تا برای زایمان، لگن قادر به گسترش بیشتر باشد.
سوزش معده
یکی دیگر از مشکلات رایج، سوزش سر دل است. علاوه بر فشار ناشی از بزرگ شدن رحم بر معده، هورمون‌های بارداری باعث شل شدن دریچه‌ای بین معده و مری می‌شوند، که این امر موجب می‌شود برخی از اسید معده به مری بازگشت کند.
خطوط کششی
با رشد شکم در دوران بارداری، ممکن است خطوطی با رنگ‌های قرمز، صورتی، بنفش یا قهوه‌ای مایل به قرمز بر روی پوست خود ببینید.
این خطوط کششی زمانی به وجود می‌آیند که پوست شما در زمان کوتاهی کشیده می‌شود و معمولا در نواحی شکم، ران‌ها، باسن، سینه‌ها و حتی لگن قابل مشاهده هستند.
همچنین، ممکن است پوست شما احساس خارش کند که در این صورت استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده می‌تواند به تسکین آن کمک کند.
انقباضات خفیف رحمی (انقباض‌های براکستون هیکس)
در هفته ۲۱ بارداری، آشنایی با انقباض‌های براکستون هیکس یا انقباض‌های غیر واقعی ضروری است. این انقباض‌های تمرینی که در سه‌ماهه دوم یا سوم بارداری اتفاق می‌افتند، بدن را برای زایمان آماده می‌کنند.
اگر احساس سفتی خفیف در جلوی شکم داشتید، ممکن است این انقباض‌ها باشند. درد شدید در ناحیه پایین شکم معمول به علت رشد رحم و درد رباط گرد است. در صورت نگرانی، با پزشک خود تماس بگیرید.
در هفته بیست و یکم بارداری جنین چگونه است؟
در هفته بیست‌ویکم بارداری، اندازه جنین به حدود ۲۶.۶ سانتی‌متر و وزن آن به ۳۶۰ گرم می‌رسد که می‌توان آن را معادل یک بادمجان تصور کرد.
در این مرحله، حالا دیگر تقریبا اندازه اعضای بدن جنین به تعادل رسیده و با رشد بیشتر پاها، متناسب‌تر با بدنش به نظر می‌رسد.
مغز جنین همچنان در حال رشد است، اما سطح آن هنوز صاف است.
مایع آمنیوتیکی که تا به الان وظیفه محافظت از جنین را بر عهده داشته، حالا وظیفه جدیدی نیز پیدا کرده است.
روده‌های نوزاد به حدی رشد کرده‌اند که می‌توانند مقدار کمی قند را از این مایع آمنیوتیک، جذب کرده و آن را از طریق دستگاه گوارش به روده بزرگ منتقل کنند.
با این حال، تغذیه اصلی جنین هنوز از طریق جفت تامین می‌شود.
تا به این مرحله، کبد و طحال مسئول تولید گلبول‌های خونی بودند، اما اکنون مغز استخوان به اندازه‌ای رشد کرده که در این فرآیند وارد عمل می‌شود.
در سه‌ماهه سوم و بعد از تولد، مغز استخوان به محل اصلی تولید گلبول‌های خونی تبدیل خواهد شد. طحال تولید خون را تا هفته ۳۰ متوقف می‌کند و کبد چند هفته قبل از تولد این وظیفه را کنار می‌گذارد.
نوزاد شما در حال تنظیم چرخه خواب و بیداری خود است. در حدود هفته ۲۱، سونوگرافی‌ها نشان می‌دهند که جنین‌ها ممکن است در رحم به یک موقعیت خواب خاص عادت کنند.
در این هفته نیز مشابه هفته قبل اگر سونوگرافی انجام دهید، خواهید دید که نوزاد شما در حال مکیدن انگشت شست خود است.
تغییرات بدن مادر در هفته بیست و یکم بارداری
با رسیدن به هفته بیست‌ویکم بارداری، رحم شما به سطح ناف رسیده و به احتمال زیاد حرکات جنین را بیشتر از قبل احساس خواهید کرد.
این تغییرات ممکن است باعث سوزش معده و سوء هاضمه شود، زیرا رحم در حال رشد به معده فشار می‌آورد. حتی ممکن است متوجه شوید که بیشتر از گذشته آروغ می‌زنید.
در این زمان، هورمون‌های بارداری نیز می‌توانند باعث بروز گرگرفتگی شوند و افزایش وزن می‌تواند دردها و ناراحتی‌هایی در این هفته‌ها و هفته‌های آینده ایجاد کند.
به همین دلیل، حتی اگر احساس گرسنگی نمی‌کنید، توصیه می‌شود که میان‌وعده‌های سالم و کوچک را در طول روز مصرف کنید.
در هفته بیست و یکم بارداری چه بخوریم؟
- ویتامین‌های گروه B مثل B1، B2 و B6 برای تامین انرژی رشد نوزاد ضروری هستند و به تقویت بینایی و ساخت جفت کمک می‌کنند. اگر مکمل بارداری مصرف می‌کنید، معمولا کافی است، ولی می‌توانید از غذاهایی مثل جگر، گوشت خوک، مرغ، موز و لوبیا نیز دریافت کنید.
- کولین در دوران بارداری مهم است. بدن شما به طور طبیعی آن را تولید می‌کند، اما نیاز به میزان بیشتری دارید. غذاهایی مانند مرغ، گوشت گاو، تخم‌مرغ، شیر و بادام‌زمینی منابع خوبی برای افزایش کولین هستند.
مراقبت‌های هفته بیست و یکم بارداری
- اگر اولین نفر در جمع دوستان‌تان هستید که باردار شده، ممکن است درک احساسات شما برای آن‌ها سخت باشد. طبیعی است که بعضی از دوستی‌ها کم‌رنگ شوند. در عوض، افراد جدیدی با تجربه‌های مشابه وارد زندگی‌تان خواهند شد.
- ورزش در دوران بارداری به حفظ تناسب اندام و کاهش مشکلاتی مانند کمردرد و واریس کمک می‌کند. بنابراین ورزش‌های کم‌فشار مانند یوگا، شنا و پیاده‌روی را در برنامه روزانه خود داشته باشید ولی به طور جدی از تمرینات سنگین بپرهیزید.البته پیش از شروع، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- برای جلوگیری از گرگرفتگی، به اندازه کافی آب بنوشید و لباس‌های گشاد یا راحت بپوشید.
- برای کاهش گرفتگی عضلانی، می‌توانید قبل از خواب عضلات ساق خود را کشش دهید، آب زیادی بنوشید یا یک حمام گرم بگیرید.
- هنگام نشستن از زیر پایی استفاده کنید تا کمی پاهای‌تان بالاتر باشد و اگر برای مدتی طولانی ایستادید، یکی از پاهای خود را روی پله کوچک بگذارید تا فشار کمتری به کمر وارد شود.
