پزشک تاییدکننده:
دکتر سمیه پریزن
متخصص زنان و زایمان از دانشگاه علوم پزشکی تهران، رتبه ۳ بورد تخصصی زنان و دستیار فلوشیپ لاپاروسکوپی زنان
در هفته بیستم بارداری، به نقطه عطفی مهم در مسیر حاملگی رسیده‌اید! این هفته نه تنها با پیشرفت‌های شگفت‌انگیز در رشد جنین همراه است، بلکه ممکن است برای اولین بار احساس کنید که نوزاد در شکم شما می‌چرخد و تکان می‌خورد. این لحظات جادویی، نشان‌دهنده شروع یک مرحله جدید است. در ادامه، اطلاعاتی مهم و جذاب درباره تغییرات بدن شما، رشد جنین و علائمی پیش روی شما آماده کرده‌ایم.
علائم هفته بیستم بارداری
در هفته بیستم بارداری، ممکن است بعضی از علائم مانند درد کمر را که در هفته قبل تجربه کرده بودید را باز تجربه کنید. ولی از جمله مهم‌ترین این علائم عبارتند از:
یبوست
با رشد نوزاد و تغییرات هورمونی در بدن شما، ممکن است روده‌ها تحت تاثیر قرار گیرند و باعث بروز یبوست شود.
اگرچه این حالت می‌تواند آزاردهنده باشد، اما مصرف آب کافی و افزایش فیبر در رژیم غذایی می‌تواند به بهبود حرکت روده‌ها و کاهش این مشکل کمک کند.
ورم پاها
این مشکل می‌تواند به دلیل افزایش وزن و احتباس مایعات باشد، اما هورمون ریلاکسین نیز تحت تاثیر دارد. برای راحتی بیشتر، ممکن است نیاز به خرید کفش بزرگ‌تر داشته باشید و پاهای خود را روی بالش قرار دهید.
فراموشی
یکی از علائم عجیبی که احتمال دارد در بیستمین هفته حاملگی تجربه کنید، فراموشی است. ممکن است در تمرکز کردن دچار مشکل شده و متوجه شوید که چیزهای کوچک را فراموش می‌کنید.
پیشنهاد می‌کنیم لیست‌های چک یا یادآورها را روی تلفن همراه (یا روی کاغذ یا یادداشت‌های چسبان) بنویسید و به خودتان فرصت‌های استراحت در حین انجام کار بدهید.
در هفته بیستم بارداری جنین چگونه است؟
در هفته بیستم بارداری، جنین شما به مرحله‌ای شگفت‌انگیز از رشد رسیده است. حالا دیگر جنین به اندازه حدود ۱۶ تا ۱۸ سانتیمتر طول و ۳۱۷ تا ۳۲۰ گرم وزن دارد، و قلب او با ضربانی بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ ضربه در دقیقه می‌زند.
ویژگی‌های صورت جنین، از جمله بینی، در حال شکل‌گرفتن هستند و اثر انگشت‌های او به‌طور کامل شکل گرفته‌اند. همچنین دندان‌های دائمی در زیر دندان‌های شیری رشد کرده‌اند.
در زیر لایه محافظ مومی به نام ورنیکس کازئوزا، پوست جنین در حال ضخیم شدن و تشکیل لایه‌های جدید است. این لایه‌ها به‌عنوان محافظی برای پوست جنین عمل می‌کنند. همچنین، در این مرحله، رفلیکس مکیدن جنین در حال پیشرفت است و ممکن است حتی در سونوگرافی مشاهده کنید که انگشت شست خود را می‌مکد!
رشد مغز جنین همچنان ادامه دارد، به‌ویژه در نواحی عصبی که مربوط به حواس مختلف هستند. نوزاد شما در حال ایجاد یک چرخه خواب و بیداری مشخص است و به صداهای محیط اطراف خود واکنش نشان می‌دهد. گاهی اوقات، صداهای بلند حتی ممکن است جنین را بیدار کنند.
در طی تکامل جنین، دستگاه گوارش جنین شروع به تولید میکونیوم می‌کند، ماده‌ای چسبناک و سبز-سیاه که در روده‌های او جمع می‌شود و بعد از تولد، در اولین پوشک‌های نوزاد قابل مشاهده خواهد بود.
تغییرات بدن مادر در هفته بیستم بارداری
در بیستمین هفته بارداری، جنین در رحم فضای بیشتری اشغال کرده (اندازه رحم به حد ناف رسیده است) و با ادامه رشد، فشاری بیشتری روی اندام‌های دیگر مانند معده، مثانه، کلیه‌ها و به‌خصوص قلب و ریه‌ها وارد خواهد شد.
به‌همین دلیل ممکن است گاهی احساس تنگی نفس کنید، به‌خصوص زمانی که به پشت دراز می‌کشید.
اگر طی دو هفته قبل، سونوگرافی انجام نداده‌اید، به احتمال زیاد پزشک به شما توصیه می‌کند تا در این هفته سونوگرافی داشته باشید.
این سونوگرافی می‌تواند اندازه و موقعیت جنین را تعیین و ناهنجاری‌های ساختاری در استخوان‌ها و ارگان‌ها را شناسایی کند. همچنین می‌توان بند ناف، جفت و مایع آمنیوتیک را نیز بررسی کرد.
از آنجایی که سیاه‌سرفه یک بیماری مسری و خطرناک برای نوزادان است، هفته‌های ۲۷ تا ۳۶ بارداری، فرصت خوبی هستند تا برای کمک به محافظت از نوزادان این واکسن (Tdap) را تزریق کنید.
خوب است بدانید که اگر با یک مسئله پزشکی مانند دیابت با فشار خون بالا روبرو هستید، بارداری شما پیچیده در نظر گرفته می‌شود و بسته به نوع مشکل خود، به مراجعات پزشکی نیاز خواهید داشت.
در هفته بیستم حامگی چه بخوریم؟
- آهن نقش مهمی در تولید هموگلوبین و حمایت از گردش خون دارد، بنابراین دریافت کافی آن در بارداری ضروری است. منابع غنی آهن شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات، اسفناج و غلات غنی‌شده هستند. علاوه بر این، مصرف مکمل‌های تجویزشده توسط پزشک به تأمین نیاز روزانه شما کمک می‌کند.
- درصورتی‌که به لاکتوز، قند طبیعی موجود در شیر، حساسیت دارید، می‌توانید از جایگزین‌هایی مانند ماست، پنیر یا منابع غیر لبنی کلسیم مانند پرتقال، لوبیاها، موز و خرما و در صورت لزوم مصرف کلسیم بهره ببرید.
- برای جلوگیری از افت انرژی هنگام ورزش، حدود یک ساعت قبل از شروع، یک میان‌وعده سبک مانند بیسکویت سبوس‌دار مصرف کنید.
مراقبت‌های هفته بیستم بارداری
- توصیه می‌کنیم برای کاهش احساس تنگی نفس، به پهلو دراز بکشید و برای تسکین درد و ناراحتی در لگن، یک بالش در یک طرف یا هر دو طرف خود و بین پاها قرار دهید.
- بهتر است در هفته بیستم حاملگی که میانه بارداری به حساب می‌آید برای ثبت نام در کلاس‌های بارداری اقدام کنید.
- برای پیشگیری یا کاهش درد کمر می‌توانید از راهکارهایی شامل استفاده از کفش‌های پاشنه کوتاه (نه پاشنه بلند و نه کفش‌های کاملا تخت)، انجام ورزش‌های ملایم برای کشش و تقویت عضلات کمر و بند حمایتی شکم کمک بگیرید.
- سه‌ماهه دوم می‌تواند زمان مناسبی برای سفر باشد، زیرا در هفته ۲۰ بارداری علائم کمتر شده و حرکت راحت‌تر است. با این حال، برنامه‌ای منعطف داشته باشید و آماده تغییر آن بر اساس شرایط خود باشید.
