پزشک تاییدکننده:
دکتر سمیه پریزن
متخصص زنان و زایمان از دانشگاه علوم پزشکی تهران، رتبه ۳ بورد تخصصی زنان و دستیار فلوشیپ لاپاروسکوپی زنان
برای آگاهی از اتفاقات دوازدهمین هفته حاملگی، این مقاله را تا انتها بخوانید.
هفته دوازدهم بارداری چه علائمی دارد؟
علائم زیر از جمله دیگر مواردی هستند که در آخرین هفته از ماه سوم بارداری تجربه می‌کنید:
خونریزی و لثه‌های حساس
احتمالا لثه‌ها با افزایش حجم خون و تغییر سطح هورمونی، متورم و حساس‌تر می‌شوند. طوری که ممکن است هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن خونریزی کنند.
توصیه می‌کنیم از یک مسواک نرم‌تر استفاده کرده و با آب نمک (ترکیب یه قاشق چای‌خوری نمک در یک فنجان آب گرم) دهان خود را ضد عفونی کنید. همچنین در صورت نیاز، برای بررسی وضعیت دندان‌های خود پیش دندانپزشک بروید.
احساس سبکی سر
تغییرات در گردش خون و هورمون‌ها می‌تواند سبکی سر، خستگی و یا سرگیجه برای شما به همراه داشته باشد.
برای داشتن احساس بهتر، لباس‌های راحت بپوشید، به اندازه کافی آب بنوشید، طولانی مدت نایستید و اجازه ندهید برای زمان طولانی گرسنه بمانید. با این حال، اگر همچنان سرگیجه و سردرد داشتید، به پزشک مراجعه کنید.
حساسیت به بوها
با اینکه حالت تهوع تا این هفته ممکن است کاهش یابد، اما ممکن است بویایی شما حساس‌تر شود و نتوانید خیلی از خوراکی‌ها را به دلیل بوی آن بخورید.
بنابراین بهتر است غذاهای سرد مصرف کنید، هنگام پخت‌وپز هود را روشن کنید و این موضوع را با اطرافیان‌تان در میان بگذارید تا زباله‌ها را در اولین فرصت بیرون بگذارند و از در دسترس گذاشتن غذاهایی که بوهای شدید دارند بپرهیزند.
لکه‌های تیره پوستی
ممکن است لکه‌های تیره‌ای روی صورت یا گردن خود ببینید که به آن «ماسک بارداری» می‌گویند و کاملا طبیعی است.
همچنین خط تیره‌ای به نام «لاینای نیگرا» ممکن است از ناف تا ناحیه تناسلی ظاهر شود که ناشی از افزایش ملانین در اثر تغییرات هورمونی است.
هفته دوازدهم بارداری جنین چگونه است؟
جنین در این هفته به اندازه یک کیوی با طول حدود ۶ سانتی‌متر و وزن ۱۲ گرم است. این موجود کوچک که روزی تنها یک سلول بود، حالا تمام اعضای بدنش در جای خود قرار گرفته‌اند.
تمامی اعضای بدن جنین در این هفته سر جای خود قرار می‌گیرند و اندام‌های جنسی نیز به اندازه کافی رشد کرده‌اند.
در این زمان، پلک‌های جنین به طور کامل شکل گرفته اما با هم ترکیب شده‌اند و تا اواخر سه‌ماهه دوم به همین شکل خواهند ماند. انگار در خوابی عمیق فرو رفته‌اند.
اگر می‌توانستید داخل رحم را ببینید، احتمالا دست‌های کوچک او را می‌دیدید که نسبت به پاهایش کمی بزرگ‌تر هستند. ناخن‌های کوچک دست و پای جنین که تازه شروع به جوانه زدن کرده بودند، در ادامه بارداری به رشد خود ادامه خواهند داد.
موهای ابتدایی بصورت پراکنده ظاهر شده‌اند. همچنین جنین شروع به حرکات خودبه‌خودی می کند.دستگاه تناسلی خارجی به‌تدریج نشانه‌های قطعی جنسیت مذکر یا مونث را نشان می‌دهند.
بین هفته‌های ۸ تا ۱۱ بارداری، کلیه‌های جنین شروع به کار کرده‌اند و نوزاد می‌تواند ادرار کند و مایع آمنیوتیک را ببلعد.
قفسه سینه جنین بالا و پایین می‌رود و حرکات تنفسی را تمرین می‌کند که بعضا خودشان را با حالت سکسه نشان می‌دهد.
حالا در لثه‌های جنین ۲۰ دندان شیری شکل گرفته‌اند که این یکی از بامزه‌ترین مراحل رشد جنین است. دهان او نیز کم‌کم بزاق ترشح خواهد کرد و عضلاتی که به فرایند شیر خوردن او کمک می‌کند، در گونه‌هایش رشد می‌کنند.
تغییرات بدن مادر در هفته دوازدهم بارداری
بالاخره زمان آن چیزی که منتظرش بودید فرا رسیده و برای اولین بار برآمدگی شکم‌تان را احساس می‌کنید. بنابراین در این هفته باید بیشتر مراقب شکم خود باشید.
احتمالا وقتی متوجه می‌شوید که اندام‌های تناسلی جنین کاملا شکل گرفته، با ذوق می‌پرسید که یعنی می‌توانیم در این هفته جنسیت کودک دلبندمان را متوجه شویم؟
در صورت انجام سونوگرافی توسط افراد مجرب امکان تشخیص جنسیت وجود دارد، ولی در این هفته‌ها احتمال خطا نیز وجود دارد. پس صبور باشید؛ زمان زیادی تا سونوگرافی سه‌ماهه دوم بارداری باقی نمانده است.
با این حال، اگر برای چکاپ به پزشک مراجعه کنید، این فرصت را خواهید داشت تا ضربان قلب کوچک دلبندتان را با استفاده از دستگاه داپلر بشنوید.
طی این سونوگرافی خواهید شنید که قلب کوچک جنین دو بربر ضربان قلب یک آدم بالغ می‌تپد. دلیل آن هم سرعت رشد جنین و خونرسانی به تمامی اعضای بدن است.
در دوازدهمین هفته بارداری، رحم شما کمی به سمت بالا حرکت می‌کند که نتیجه آن فشار کمتر روی مثانه خواهد بود. این یعنی حداقل برای مدتی لازم نیست به دفعات زیاد به سرویس بهداشتی بروید.
با کاهش حالت تهوع، اشتهای شما باز می‌گردد. سعی کنید یک برنامه غذایی سالم سرشار از مواد مغذی داشته باشید.
واقعا نیازی نیست در بارداری به اندازه دو نفر غذا بخورید و در سه ماهه اول نیاز به افزایش انرژی نسبت به قبل بارداری وجود ندارد.
هفته دوازدهم بارداری چی بخوریم؟
- از آنجایی که بیشتر مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنید به نوزاد شما نیز منتقل می‌شود، غذاهای سالم (و نه فست‌فودی) بخورید، مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه، چای و نوشابه‌های انرژی‌زا را محدود کنید و از الکل و مواد مخدر غیرمجاز پرهیز کنید.
- سعی کنید یک رژیم غذایی متنوع شامل پروتئین‌ها (گوشت یا جایگزین‌های گیاهی)، سبزیجات و میوه‌های رنگارنگ برای دریافت ویتامین‌ها و فیبر و مواد غذایی غنی از کلسیم مانند لبنیات کم‌چرب، حبوبات و مغزها داشته باشید.
- برای جلوگیری از احساس سرگیجه و افت قند خون در دوران بارداری، به جای ۳ وعده در روز ۶ وعده غذا بخورید.
مراقبت‌های هفته دوازدهم بارداری
- با رسیدن به هفته دوازدهم حاملگی، احتمال سقط خود به خودی جنین به حداقل می‌رسد و فرصت خوبی است تا خبر بارداری خود را با اطرافیان در میان بگذارید.
- با در نظر گرفتن اینکه رحم شروع به حرکت در خارج از ناحیه لگن کرده، بهتر است برای تقویت عضلات کف لگن و جلوگیری از نشت ادرار در بارداری و بعد از زایمان، تمرینات کگل را شروع کنید. برای این کار، کافی است عضلاتی را که هنگام جلوگیری از دفع ادرار یا گاز منقبض می‌کنید، برای چند ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید.
- حواس‌تان باشد که دود سیگار برای جنین بسیار خطرناک است. پس به هیچ وجه خودتان را در معرض آن قرار ندهید.
- با پزشک یا مامای خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که داروها و محصولات مراقبت پوستی که استفاده می‌کنید، برای بارداری ایمن هستند.
- در صورت تمایل، برای خود یک ژورنال بارداری داشته باشید و سونوگرافی‌ها و تصاویر هفتگی از شکم خود را در آن ثبت کنید.
