پزشک تاییدکننده:
دکتر سمیه پریزن
متخصص زنان و زایمان از دانشگاه علوم پزشکی تهران، رتبه ۳ بورد تخصصی زنان و دستیار فلوشیپ لاپاروسکوپی زنان
در هفته نوزدهم حاملگی، تقریبا به نیمه راه سفر شگفت‌انگیز بارداری خود رسیدید! این دوران پر از لحظات خاص است و هر روز تغییرات جدیدی در بدن شما و جنین‌تان مشاهده خواهید کرد. برای آشنایی با علائم و تغییرات بدنی خود و جنین در هفته نوزدهم بارداری، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
علائم هفته نوزدهم بارداری
از جمله علائم هفته نوزدهم حاملگی که ممکن است تجربه کنید عبارتند از:
تغییرات پوستی
در این هفته ممکن است لکه‌های تیره‌ای روی بینی، گونه‌ها و پیشانی خود مشاهده کنید که نشان‌دهنده یک وضعیت شایع در بارداری نام «ماسک بارداری» است.
هورمون‌های بارداری علاوه بر ایجاد لکه‌ها، مسئول خط تیره‌ای به نام “لینیای نیگرا” هستند که از شکم شما تا استخوان عانه کشیده می‌شود. هر دو این علائم به تدریج پس از زایمان از بین می‌روند و یا به‌میزان قابل توجهی پسرفت می‌کنند.
در نظر داشته باشید که قرار گرفتن در معرض نور آفتاب می‌تواند رنگدانه‌های پوست شما را تیره‌تر کند، بنابراین حتما از ضدآفتاب استفاده کنید، کلاه و لباس‌های محافظ بپوشید یا در سایه بمانید.
درد رباط‌های گرد
به دلیل کشیدگی رباط‌های رحم، ممکن است دردهای تیز یا کششی در ناحیه پایین شکم احساس کنید که معمولا در یک طرف بدن حس می‌شود. این درد معمولاً با تغییر وضعیت بدن یا ناگهان بلند شدن شدیدتر می‌شود.
استراحت و آرامش می‌تواند کمک‌کننده باشد. البته درصورتی‌که درد با تب، لرز، درد هنگام ادرار یا خونریزی همراه بود یا درد شدیدی داشتید، با پزشک تماس بگیرید.
درد کمر پایین
درد کمر در دوران بارداری، به ویژه از نیمه دوم بارداری به بعد، بسیار شایع است. این درد به دلیل رشد رحم و تغییرات هورمونی و همچنین تغییر مرکز ثقل بدن رخ می‌دهد.
سرگیجه
در این مرحله از بارداری، احتمالا به‌دلیل تغییرات در گردش خون خود احساس سرگیجه یا ضعف خواهید کرد. ممکن است خون کمتری به بالای بدن و سر شما برسد. بنابراین سعی کنید از ایستادن طولانی مدت اجتناب کرده و هنگام تغییر موقعیت به آرامی حرکت کنید. اگر احساس ضعف کردید، به پهلو دراز بکشید و آب کافی بنوشید.
در هفته نوزدهم بارداری جنین چگونه است؟
حالا جنین به اندازه سیب‌زمینی است و حدود ۱۶ سانتی‌متر قد و حدود ۲۴۰ تا ۲۶۵ گرم وزن دارد.
چربی قهوه‌ای در بدن جنین شروع به شکل‌گیری می‌کند تا بعد از تولد به حفظ گرمای بدنش کمک کند. در سه‌ماهه آخر بارداری، لایه‌های بیشتری از چربی ذخیره می‌شوند تا گرما و محافظت بیشتری برای او فراهم کنند.
در عین حال، پوششی از ورنیکس کازئوزا – ماده‌ای سفید و مومی‌شکل – سطح پوست او را می‌پوشاند و مانند یک محافظ طبیعی، از خشکی، خراشیدگی و تماس مستقیم با مایع آمنیوتیک جلوگیری می‌کند.
اگر نوزاد زودتر از موعد متولد شود، ممکن است هنگام تولد هنوز لایه‌ای از این پوشش کرمی روی بدنش باقی مانده باشد.
در نوزدهمین هفته حاملگی، جنین درست مانند نوزاد حدود 6 ساعت در روز بیدار است و احتمالا به حرکت‌ها و صداها نیز واکنش نشان می‌دهد. درحالی که 18 ساعت دیگر را می‌خوابد.
اگر دختر باردار باشید، دستگاه تولیدمثل او به‌خوبی شکل گرفته و واژن، رحم و لوله‌های فالوپ در جای خود قرار دارند. حالا تخمدان‌ها حاوی بیش از ۶ میلیون سلول تخم اولیه هستند که این تعداد تا زمان تولد به حدود ۲ میلیون کاهش خواهد یافت.
اگر پسر باردار هستید، بیضه‌ها تشکیل شده و شروع به ترشح تستوسترون کرده‌اند. البته که اندام‌های جنسی خارجی همچنان در حال رشد هستند.
کلیه‌های جنین اکنون به اندازه کافی رشد کرده‌اند و می‌توانند ادرار تولید کنند. ادرار به داخل مایع آمنیوتیک ترشح می‌شود.
تغییرات بدن مادر در هفته نوزدهم بارداری
جذاب‌ترین اتفاق این هفته این است که به احتمال زیاد حرکات جنین را احساس می‌کنید. این حرکات اولیه جنین به «حرکت‌های سریع» معروف هستند و مادر آن‌ها را شبیه بال زدن پروانه یا صدای غرغره معده تجربه می‌کند.
طی هفته‌های آینده، ممکن است لگدها، مشت‌ها و حتی سکسکه‌های جنین را نیز احساس کنید!
توجه داشته باشید که الگوهای حرکتی هر جنین متفاوت است! بنابراین اگر هنوز حرکتی احساس نکرده‌اید یا شدتش کم و زیاد می‌شود، جای نگرانی ندارد ولی بهتر است برای اطمینان خاطر بیشتر با پزشک صحبت کنید.
با رشد جنین، ممکن است با دردها و ناراحتی‌های بیشتری مواجه شوید زیرا شکم شما در حال بزرگ شدن است و پاهای تان ممکن است کمی ورم کنند. افزایش مایعات در بدن، وزن اضافه و کشیدگی رباط‌ها می‌توانند باعث شوند کفش‌های همیشگی‌تان دیگر اندازه نباشند. در این دوره، انتخاب کفش‌های راحت و دارای حمایت مناسب نه تنها به احساس آرامش شما کمک می‌کند، بلکه از بروز مشکلات احتمالی در آینده نیز جلوگیری خواهد کرد.
این هفته همچنین احتمال دارد برآمدگی شکم یکی از دغدغه‌های فکری‌تان شود! آیا شکمم خیلی بزرگ است یا هنوز تغییری نکرده و کوچک است؟ خوب است بدانید اینکه چقدر شکم شما بزرگ به نظر برسد یا دیگران درباره آن چه می‌گویند اهمیتی ندارد.
در سونوگرافی هفته ۱۸ تا ۲۰ که انجام می‌دهید، پزشک یا ماما با لمس شکم شما و اندازه‌گیری فاصله بین استخوان شرمگاهی و بالای رحم، رشد جنین را بررسی می‌کند.
رابطه جنسی در بارداری معمولا بی‌خطر است، مگر اینکه شرایط خاصی مثل خطر سقط، جفت سرراهی و زایمان زودرس وجود داشته باشد. با این حال، میل جنسی در این دوران ممکن است به دلیل خستگی، تغییرات جسمانی و نگرانی‌های مربوط به زایمان کاهش یابد. مهم است که در این زمان با شریک زندگی‌تان ارتباط برقرار کنید و زمان‌هایی را برای بودن با هم اختصاص دهید.
در هفته نوزدهم حاملگی چه بخوریم؟
- با توجه به افزایش احتمال حساسیت در دوران بارداری، از مصرف غذاهای تند، آلرژن‌ها و دود سیگار پرهیز کنید و به مقدار کافی آب بنوشید.
- برای حمایت از فرایند خون‌رسانی به اعضای بدن جنین، رژیم غذایی شامل سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، گوشت قرمز و مواد غذایی سرشار از آهن داشته باشید.
- از آنجایی که ویتامین‌های گروه «ب» به رشد و تکامل سلول‌های مغزی جنین کمک می‌کنند، منابع غذایی این ویتامین‌ها شامل تخم‌مرغ، لبنیات، گوشت‌های کم‌چرب، مرغ، ماهی، عدس و سبزیجات برگ‌دار را در برنامه غذایی بگنجانید.
مراقبت‌های هفته نوزدهم بارداری
- برای کاهش درد کمر در هفته ۱۹ بارداری، از تمرینات کششی و تقویت عضلات کمر، پوشیدن لباس‌های حمایتی شکم و از پد گرمایی برای آرام کردن عضلات دردناک کمک بگیرید.
- ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، یوگا و پیلاتس انتخاب‌های خوبی برای دوران بارداری هستند. فقط حواس‌تان باشد که هنگام ورزش از کفش‌های مناسب و لباس‌های راحت استفاده کنید.
- برای کاهش فشار به ستون فقرات و عضلات کمر و جلوگیری از احساس سرگیجه، سعی کنید به پهلو بخوابید و هر دو پا را خم کنید. قرار دادن یک بالش بین زانوها و زیر شکم نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. همچنین درصورتی که نیمه شب بیدار شدید و دیدید به پشت خوابیدید، دوباره به پهلوی چپ بچرخید.
- درصورتی‌که در دست و پاهای‌تان ورم دارید، با حرکت دادن مچ پا، قرار دادن پاها به سمت بالا و مشت و باز کردن دست‌ها علائم را بهبود دهید.
- از آنجایی که بارداری یک تصمیم دونفره است، همراه با همسر خود لیستی از وسایل مورد نیاز کودک دلبندتان بنویسید و برای آن‌ها برنامه‌ریزی کنید.
