پزشک تاییدکننده:
دکتر سمیه پریزن
متخصص زنان و زایمان از دانشگاه علوم پزشکی تهران، رتبه ۳ بورد تخصصی زنان و دستیار فلوشیپ لاپاروسکوپی زنان
برای اطلاعات بیشتر درباره تغییرات جدید و ناشناخته هفته سیزدهم حاملگی تا پایان همراه ما باشید.
علائم هفته سیزدهم بارداری چیست؟
بارداری افراد مختلف با یکدیگر فرق می‌کند و نمی‌توانیم به طور قطعی بگوییم که همه شما این علائم را در دوران بارداری‌تان تجربه می‌کنید.
احساس حساسیت در سینه‌ها ممکن است همین‌طور ادامه داشته باشد و علائم دیگری مانند یبوست، نفخ و سوزش سر دل نیز در این مرحله طبیعی هستند؛ چرا که بارداری باعث شل شدن اسفنگتر تحتانی مری و کاهش تحرک روده‌ها می‌شود.
از جمله رایج‌ترین آن‌ها که بیشتر مادران باردار در هفته سیزدهم حاملگی تجربه کرده‌اند عبارتند از:
ترشحات واژن
ترشحات شفاف تا شیری‌رنگ ممکن است در این مرحله از بارداری افزایش یابد. جالب است بدانید که این ترشحات واژن و کانال زایمان را از عفونت و باکتری‌ها تمیز می‌کنند.
با این حال حواستان به رنگ و میزان ترشحات باشد. در صورتی که ترشحات قهوه‌ای یا بدبو داشتید یا در هفته سیزدهم متوجه لکه‌بینی یا خونریزی سنگین شدید، به پزشک مراجعه کنید.
سوزش سر معده
از آنجایی که جنین مدام تکان می‌خورد و رحم در حال رشدتان بر معده فشار می‌آورد، سوء هاضمه و سوزش سر معده می‌توانند در طول دوران بارداری گاه و بیگاه اتفاق بیفتند.
هورمون‌های بارداری ممکن است ماهیچه‌های بالای معده شما را سست کنند و به اسید معده اجازه رفتن به مری بدهند. این موضوع باعث سوزش سر معده شما می‌شود.
یبوست
تغییرات هورمونی از جمله هورمون‌های پروژسترون و استروژن نقش مهمی در بارداری دارند و ممکن است در این مرحله سیستم گوارشی شما را کندتر از حد معمول کنند.
توصیه می‌کنیم به برنامه غذایی‌تان، میوه‌ها، سبزیجات و غذاهای سبوس‌دار اضافه کنید. مصرف فیبر را افزایش دهید. به اندازه کافی آب بنوشید و روزانه به طور مرتب ورزش کنید.
هفته سیزدهم بارداری جنین چگونه است؟
تا این هفته، جفت جنین تکامل یافته و اکسیژن، مواد مغذی و دفع ضایعات را برای نوزاد فراهم کرده و با تولید هورمون‌های پروژسترون و استروژن به حفظ بارداری کمک می‌کنند.
اندام‌های جنین در این مرحله به طور کامل شکل گرفته و او شروع به خم کردن دست‌ها و پاهای خود می‌کند. اما هنوز نمی‌توانید حرکات او را احساس کنید.
اگر می‌خواهید بدانید که از چه زمانی می‌توان حرکت جنین را حس کرد، معمولا این اتفاق در حدود هفته ۱۶ تا ۲۰ می‌افتد که به آن حرکت اولیه جنین (Quickening) گفته می‌شود.
کلیه‌های کوچک او تولید ادرار و رها کردن آن در مایع آمنیوتیک را شروع کرده و طحال نیز با تولید گلبول‌های قرمز خون، اکسیژن را به سراسر بدن منتقل می‌کند.
حالا که شکم مادر بزرگ‌تر شده و فضای کافی برای جنین وجود دارد، روده‌های جنین از بند ناف به داخل شکم مادر برگشته‌اند.
بعضی از استخوان‌های بزرگ‌تر، از جمله استخوان‌های جمجمه نیز شروع به سخت شدن کرده و موهای نرم کرک‌مانندی روی ابرها و سر نوزاد رشد می‌کنند.
یکی از هیجان‌انگیزترین اتفاقات هفته سیزدهم حاملگی، شکل‌گیری تارهای صوتی جنین است. حالا او در سکوت، ابزار اولین گریه‌ها، خنده‌ها و کلماتی را می‌سازد که روزی دنیای شما را پر از احساس خواهند کرد.
تا این هفته هم هنوز پلک‌های نوزاد برای محافظت از رشد کامل چشم‌ها از هم باز نشده‌اند و به هم چسبیده‌اند.
همچنین ممکن است هفته سیزدهم، جنین انگشت شست خود را به دهان بیاورد، اگرچه عضلات مکیدن او هنوز خوب تکامل نیافته‌اند.
جنین در هفته سیزدهم، نزدیک به ۷.۵ سانتی‌متر قد و ۱۲ تا ۲۵ گرم وزن دارد که تقریبا به اندازه یک آلوی بزرگ یا هلوی کوچک در نظر گرفته می‌شود.
تغییرات بدن مادر در هفته سیزدهم بارداری
در عرض چند هفته، پزشک برای بررسی وضعیت جنین ارتفاع فاصله استخوان شرمگاهی تا بالای رحم را اندازه‌گیری می‌کند.
از آنجایی که جنین به سرعت در حال رشد است و تغییرات بدن شما نیز با سرعت بیشتری در حال انجام هستند، ممکن است برجستگی شکم در این هفته خود را نشان دهد و دیگران نیز متوجه بارداری شما شوند.
رحم در حال کشیده شدن شما احتمال دارد باعث ایجاد دردهایی در ناحیه کشاله ران و شکم شود.
همچنین اگر پوست شما روشن باشد، در این هفته رگ‌های سینه‌های‌تان ممکن است شروع به نمایان شدن کنند.
در هفته سیزدهم بارداری چی بخوریم؟
- برای تسکین سوزش معده، بلافاصله بعد از صرف یک وعده غذایی دراز نکشید؛ چون این کار باعث تحریک و سوزش معده می‌شود.
- همچنین بهتر است بعد از غذا صاف بنشینید و از محرک‌های احتمالی مانند شکلات، مرکبات، غذاهای سرخ‌شده یا تند خودداری کنید. به‌جای سه وعده غذایی حجیم، وعده‌های کم حجم و مکرر داشته باشید.
- برای سلامت خود و رشد بهتر کودک، به پروتئین، آهن و کلسیم توجه کنید. گوشت بدون چربی، لبنیات، تخم‌مرغ، آجیل، اسفناج و عدس منابع عالی این مواد مغذی هستند، پس در رژیم غذایی روزانه خود جای ویژه‌ای برای آن‌ها در نظر بگیرید!
مراقبت‌های هفته سیزدهم بارداری
- حواستان به آزمایش‌های روتینی باشد که باید از هفته ۱۳ تا ۲۸ بارداری انجام دهید.
- ورزش می‌کنید؟ اگر بله که حتما به آن ادامه دهید. و اگر خیر، توصیه می‌کنیم برای بالا نگه داشتن سطح انرژی و آمادگی جسمانی و مقابله با استرس‌ها، از پیاده‌روی، شنا و یوگا کمک بگیرید. تمرینات کگل را انجام دهید! این تمرینات ساده به تقویت عضلات کف لگن کمک کرده و کنترل مثانه و حمایت از اندام‌های لگنی را بهبود می‌دهند.
- اگر هنگام دفع ادرار دچار سوزش یا درد شدید، آن را نادیده نگیرید! این موضوع می‌تواند نشانه عفونت ادراری باشد که در دوران بارداری شایع است. مراجعه زودهنگام به پزشک می‌تواند مانع گسترش عفونت به کلیه‌ها شود.
- حالا که باردار هستید، ممکن است احساس فراموشی یا مشکل در تمرکز داشته باشید و حتی خواب‌های عجیبی ببینید. نگران نباشید! شما تنها نیستید. این تغییرات را بسیاری از زنان در دوران بارداری تجربه می‌کنند. این مسائل به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیکی بدن ایجاد می‌شوند، گذرا بوده و به سرعت به‌دنبال زایمان برطرف می‌شود.
