مادرها و پدرهایی که کودکان‌شان تازه به دنیا آمده، دغدغه‌های ذهنی زیادی درباره او دارند. یکی از این مهم‌ترین دغدغه‌ها، تغذیه نوزاد است. اما نگران نباشید. اگر اصول آن را خوب یاد بگیرید، می‌توانید غذای نوزادتان را خیلی راحت تهیه کنید.
کوچولویی که تازه به دنیا آمده، تا ۶ ماه اول تمام مواد مغذی را از شیر مادر دریافت می‌کند. اما بعد از آن که نوزاد به مرحله بعد، یعنی شروع خوردن غذاهای جامد برسد، استرس مادرها و پدرها هم شروع می‌شود. با اینکه شیر مادر غذای اصلی نوزاد تا ۱۲ماه اول است، شما باید کم‌کم مواد غذایی دیگر را هم به برنامه غذایی کودک‌تان اضافه کنید. کاملا طبیعی‌ست که ذهن‌تان تا مدت‌ها به این موضوع مشغول باشد که چه غذایی برای کودک شما خوب است و چه غذایی بد. البته که اگر کوچولوی شما کم‌اشتها باشد یا هر غذایی نخورد، این شرایط کمی سخت‌تر می‌شود.
از آنجایی که رشد کودک در ماه‌های اول خیلی سریع اتفاق می‌افتد، تغذیه در وضعیت سلامت طولانی مدت او تاثیر زیادی دارد. علاوه بر این، تغذیه در شکل‌گیری مغز کودک و پایه و اساس تقویت مهارت‌های شناختی، حرکتی و اجتماعی-عاطفی او هم موثر است.
کودک دلبند شما برای اینکه به اندازه کافی رشد کند، باید مقدار مناسبی غذاهای مقوی مصرف کرده باشد.
یعنی به ازای هر یک کیلویی که می‌خواهید به وزن بدن کودک خود اضافه کنید، لازم است مواد مغذی بیشتری به او بدهید.
تغذیه ماه به ماه نوزاد
همه ما می‌دانیم که چقدر تغذیه نوزاد مهم است؛ اما موضوع مهم‌تر این است که بدانیم کوچولوی ما در هر ماه چه غذاهایی را به چه مقدار باید بخورد. ابتدا بهتر است از وضعیت جسمی و ویژگی‌هایی مثل قد و وزن نوزاد اطلاع دقیقی داشته باشیم تا بتوانیم بهترین برنامه غذایی را برایش در نظر بگیریم. در ادامه بهترین رژیم غذایی برای کوچولوها را به صورت ماه به ماه توضیح می‌دهیم:
در چهار ماه اول، شیر مادر است که تمام نیازهای تغذیه‌ای کودک را تامین می‌کند. اینکه بعد از زایمان چه بخوریم هم تاثیر زیادی در قوای شیر مادر می‌گذارد. در این مدت بعضی از نوزادها اشتهای بیشتری نسبت به بقیه دارند و بعضی دیگر هم میل خیلی کمی به غذا خوردن از خود نشان می‌دهند. اما به طور کلی هرچقدر کودکان بیشتر رشد می‌کنند، مقدار شیر خوردن‌شان هم بیشتر می‌شود. پس بهتر است در ازای هر ماه مقدار مشخص و بیشتری شیر به کوچولوی‌تان بدهید.
معمولا نوزادان چهار تا شش ماهه، هر چهار تا پنج ساعت یک بار در روز شیر مادر مصرف می‌کنند. بیشتر دکترها و کارشناسان تغذیه کودک توصیه می‌کنند که برای شروع مصرف غذاهای کمکی صبر کنید تا ۶ ماه نوزاد کامل شود. اما اگر پزشک اطفال کودک شما گفت که کوچولوی شما آماده خوردن غذای جامد است، می‌توانید به مقدار خیلی کم، مثلا یک قاشق غذاخوری و دو بار در روز به کودک‌تان غذای جامد بدهید.
کودکان از ۶ ماهگی به بعد می‌توانند هر چهار تا پنج ساعت در روز شیر مادر بخورند و یک تا ۹ قاشق غذاخوری هم غذاهای کمکی مقوی مثل غلات، میوه یا سبزیجات مصرف کنند. با شروع هفت‌ماهگی کوچولوی شما از نظر رشدی آماده شده تا در طول شب بدون شیرخوردن بخوابد. البته فراموش نکنید که قبل از قطع کردن شیر شبانه، حتما با پزشک اطفال مشورت کنید.
کودکان هشت‌ماهه باید روزی چهار تا ۶ وعده شیر، چهار تا ۹ قاشق غذاخوری غذاهایی مثل غلات، میوه و سبزیجات و بین یک تا ۶ قاشق غذاخوری هم گوشت و پروتئین بخورند. بعد از رسیدن به ۹ و ۱۰ ماهگی، می‌توانند به همراه سه تا پنج بار شیر مادر، دو تا چهار فنجان غلات، میوه، سبزیجات، لبنیات، گوشت و پروتئین هم مصرف کنند.
کوچولوی ۱۱ ماهه روزانه بین سه تا پنج بار شیر مادر و بین دو تا چهار فنجان غلات، میوه، سبزیجات، لبنیات و غذاهای گوشتی و پروتئینی نیاز دارد. مثلا می‌توانید برای صبحانه کودک، از شیر تازه استفاده کنید. وقتی کوچولوی‌تان به ۱۲ ماهگی رسید، روزانه به او سه تا پنج بار شیر مادر (در صورتی که هنوز شیر می‌خورد) یا شیر پاکتی و بین دو تا چهار فنجان غلات، میوه، سبزیجات، محصولات لبنی و غذاهای گوشتی و پروتئینی بدهید.
بسیاری از والدین کودکان اوتیسم، رژیم‌های غذایی و مکمل‌های مختلفی برای کودکان‌شان امتحان می‌کنند. مشکلات گوارشی، اسهال مزمن، نفخ، ریفلاکس معده و یبوست از جمله علائمی‌ست که این کودکان با آن‌ها روبرو هستند. بیشتر آن‌ها در معرض مشکلات تغذیه‌ای مثل کمبود مواد مغذی و آلرژی غذایی قرار دارند. بنابراین تغذیه کودکان مبتلا به اوتیسم اهمیت بسیار زیادی دارد.
هر کدام از این کودکان بسته به علائمی که دارند باید یک رژیم غذایی خاص داشته باشند. بعضی از آن‌ها حتی به دارو درمانی و به تشخیص پزشک، مکمل‌های غذایی هم نیاز پیدا می‌کنند.
اما به طور کلی، رژیم غذایی خاصی برای کودکان مبتلا به اوتیسم وجود ندارد. فقط گاهی اوقات پزشکان برای تسکین علائم، بعضی از پروتئین‌ها را از برنامه غذایی‌شان حذف می‌کنند. بهترین کار برای پدر و مادری که کودک مبتلا به اوتیسم دارد، این است که کوچولوی‌شان را به پزشک ببرند تا بهترین رژیم غذایی متناسب با علائم و وضعیت بدنی‌اش دریافت کنند.
کم‌اشتهایی کودک
بیشتر نوزادها در چند ماه اول تولد، وزن‌شان کم می‌شود؛ ولی مدتی بعد از تغذیه با شیر مادر وزن‌شان به حد نرمال می‌رسد. بعضی از مادرها و پدرها نگران این هستند که وزن کودکشان کم است و دوست دارند بدانند برای افزایش وزن او چه کارهایی باید انجام دهند.
یادتان باشد هر موقع حس کردید وزن نوزادتان کم است، اولین کاری که باید بکنید این است که او را به پزشک اطفال ببرید و از او مشورت بگیرید. پزشکان با بررسی نمودار رشد او، متوجه می‌شوند که وزن کم کوچولوی شما موقتی‌ست یا خیر.
اگر پزشک تشخیص بدهد که وزن کودک شما کم‌تر از حد معمول است، به شما توصیه می‌کند تعداد دفعات شیردهی نوزاد در روز را بیشتر کنید. مثلا به شما می‌گوید هر دو تا سه ساعت یک‌بار به نوزادتان شیر بدهید. اما اگر پزشک تشخیص داد کودک وزن مناسبی دارد، به او اعتماد کنیم و تغییری در رژیم غذایی نوزادمان ندهیم. در صورتی که بدون ضرورت سعی کنید وزن کودک‌تان را افزایش دهید، خطر رفتارهای ناسالم در تغذیه او در آینده را افزایش می‌دهید.
توجه به تغذیه کوچولو و سلامتی او در ماه‌های اول کار بسیار مهمی‌ست؛ چون نحوه تغذیه و مواد غذایی مصرفی کودک در ماه‌های اول تولد، در وضعیت کلی سلامت عمومی او در سال‌های بعد تاثیر می‌گذارد. خیلی از مادرها و پدرها دوست دارند بدانند کوچولوی‌شان به چه مواد غذایی نیاز دارد.
قبل از هر چیزی فراموش نکنید که برای اطلاع از وضعیت سلامتی و تغذیه نوزاد از پزشک اطفال کمک بگیرید؛ چون هر کودکی الگوی غذایی خاص خودش را دارد و شما باید با توجه به وزن و وضعیت رشد، الگوی غذایی کوچولوی‌تان را کشف کنید و مطابق با آن پیش بروید.
منابع:
