راهنمای جامع نمودار رشد نوزاد دختر و پسر+ عکس
1403/03/02
10 دقیقه
چکاپ‌های ماهانه نوزاد؛ از تولد تا دو سالگی
به عنوان مادر و پدر، خوب است بدانید که چکاپ‌های ماهانه نوزاد برای کنترل رشد، تکامل و بررسی وضعیت سل
فایل صوتی فایل صوتی نمودار رشد نوزاد
اگر به تازگی مادر و پدر شده‌اید، به شما تبریک می‌گوییم. حالا که نوزاد جدیدی در خانه دارید، حتما در کنار شور و نشاط این روزها حواس‌تان به رشد نوزادتان هم است. اما چه‌طور می‌توانیم مطمئن باشیم نوزاد دلبندمان رشد خوب و مناسبی دارد و همه‌چیز دارد خوب پیش می‌رود؟ چیزی که در این مرحله می‌تواند کمک‌کننده باشد تا روند رشد نوزاد را به‌راحتی بررسی کنید، نمودار یا منحنی رشد نوزاد است. با بررسی این نمودار می‌توانید اقدامات لازم را به‌موقع انجام دهید تا نوزاد، روند طبیعی رشدش را طی کند.
منحنی رشد چیست و چگونه به مادرها و پدرها کمک می‌کند؟
زمانی که از بیمارستان مرخص می‌شوید، یک کارت مخصوص رشد و تغذیه کودک به شما داده می‌شود. به کمک این کارت که رشد نوزاد را در ماه‌های مختلف نشان می‌دهد، می‌توانید قد، وزن و اندازه دور سر نوزادتان را بررسی کنید.
جدول منحنی رشد، روند رشد کودک را در مقایسه با گروه هم‌سالان و هم‌جنس‌ها نشان می‌دهد. از آن‌جا که الگوی رشد دخترها و پسرها متفاوت است، جدول منحنی رشد برای دخترها و پسرها یکسان نیست. برای مثال، نمی‌توانیم روند رشد یک نوزاد پسر ۵ ماهه را با الگوی رشد یک دختر ۵ ماهه مقایسه کنیم.
استفاده از نمودار رشد کودک
زمانی که کوچولو به دنیا می‌آید مادرها و پدرها برای بررسی رشد نوزاد، به پزشک متخصص اطفال مراجعه می‌کنند. پزشک، وزن، قد و اندازه دور سر کودک را در یک نمودار رشد نمایش می‌دهد تا در طی ماه‌های آینده، این روند را بررسی کند.
منحنی رشد به مادرها و پدرها کمک می‌کند هر زمان که نیاز شد، بتوانند اقدامات لازم را در زمان مناسب انجام دهند تا کودک دلبندشان روند رشد طبیعی‌اش را طی کند.
خوب است بدانید در این منحنی از مقیاس صدک استفاده می‌شود، اما صدک چیست؟ در ادامه با جزئیات بیشتر به آن می‌پردازیم.
صدک در منحنی رشد کودک به چه معناست؟
—نمودار رشد نوزاد دختر و پسر—
در نمودار رشد کودک، یک‌سری خطوط منحنی با رنگ‌های متفاوت وجود دارد که ممکن است نظر شما را به خود جلب کرده باشد. همچنین عددهای ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵، ۹۰ و ۹۵ را هم روی این نمودار می‌بینید. این خطوط و اعداد که نشان‌دهنده وضعیت رشد کودک از نظر قد، وزن و اندازه دور سر، در گروه سنی مشابه و جنسیت یکسان هستند، صدک نامیده می‌شوند.
اجازه بدهید با یک مثال مفهوم صدک را با هم بررسی کنیم:
اگر دختر ۵ ماهه شما در نمودار وزنی در صدک ۴۰ باشد، به این معنی است که ۴۰ درصد از دختران ۵ ماهه در کشور، دارای وزنی مشابه یا کمتر از وزن دختر شما هستند و ۶۰ درصد آن‌ها در سن مشابه، وزن بیشتری دارند.
یادتان باشد وزن کم یا قد کوتاه به این معنی نیست که حتما کودک مشکل خاصی دارد.
حتما می‌دانید متغیرهای دیگری هم باید بررسی شوند برای مثال خیلی وقت‌ها این اعداد، رابطه مستقیمی با قد و وزن مادر و پدر دارند. این نکته را هم فراموش نکنید که اندازه دور سر نوزاد تا ۲ سالگی به‌سرعت رشد می‌کند و پس از ۲ دو سالگی، نیازی به اندازه‌گیری دور سر نیست. رشد مداوم نشان می‌دهد که کودک در وضعیت خوبی است.
کدام صدک نشان می‌دهد که رشد کودک در وضعیت طبیعی است؟
به دلیل تفاوت در الگوی رشد کودکان، هیچ‌یک از این صدک‌ها نشان‌دهنده وجود یا نبود مشکل در روند رشد نیستند. این صدک‌ها به مادر و پدر و همچنین پزشک کمک می‌کنند تا بررسی کنند که الگوی رشد کودک چه میزان تغییر کرده است. اگر اندازه قد، وزن و دور سر کودک در طی روند رشد، در یک صدک باشد و تغییر قابل‌توجهی نداشته باشد، وضعیت رشد خوب است.
معمولا سرعت رشد کودک در ۶ ماهه اول تولد بیشتر است و ممکن است جایگاه آن‌ها در نمودار منحنی رشد تغییر کند. پس از آن به دلیل فعالیت‌های بدنی بیشتر، دندان درآوردن و آمادگی برای راه رفتن، کمی دچار کاهش وزن می‌شوند و احتمالا جایگاه‌شان در نمودار رشد نوزاد تا حدی متفاوت خواهد شد.
رنگ صدک‌های منحنی رشد نوزاد به چه معناست؟
—منحنی رشد کودک—
در نمودار رشد کودک، هر صدک با رنگ متفاوتی نشان داده شده است. در واقع، این رنگ‌ها به مادر و پدر کمک می‌کنند تا بهتر بتوانند روند رشد کودک‌شان را رصد کنند. این رنگ‌ها نیستند که چگونگی رشد کودک شما را تعیین می‌کنند. برای تفسیر درست نحوه رشد کودک لازم است هر سه فاکتور مهم یعنی اندازه دور سر، قد و وزن را در نظر بگیریم.
نحوه استفاده از نمودار رشد کودک در خانه
گاهی ممکن است مادرها و پدرها به‌دلیل دسترسی نداشتن به پزشک یا مواردی مثل همه‌گیری ویروس‌ها و…، ترجیح دهند خودشان در خانه، قد، وزن و دور سر نوزاد را اندازه بگیرند. البته که نوزاد کوچولوی شما ممکن است آنقدر جست‌وخیز کند که کار را برای‌تان سخت کند اما اگر قصد دارید خودتان در منزل، این کار را انجام دهید، به نکات زیر توجه کنید:
اندازه‌گیری دور سر
برای اندازه‌گیری دور سر نیاز به متر دارید. اول از همه مطمئن شوید که متر دقیقی استفاده می‌کنید و بعد مراحل زیر را دنبال کنید.
متر را در جایی بالای ابرو و گوش و جایی که بیشترین قوس را نسبت به گردن دارد، قرار دهید و بعد از همان نقطه، متر را دور سر نوزاد بپیچید و اندازه‌گیری را شروع کنید.
اندازه‌گیری قد
—کودک در حال اندازه گیری قد—
روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری قد کودک وجود دارد. اما بهترین روش، استفاده از یک سطح کاملا صاف و مسطح است. در ابتدا کودک را به پشت بخوابانید و با استفاده از یک متر یا چارت مخصوص اندازه‌گیری قد کودک، قد را از سر تا نوک پاها اندازه بگیرید. مطمئن شوید که متر کاملا موازی با قد کودک است و همچنین کودک در حالت کاملا صاف دراز کشیده باشد؛ این کار باعث می‌شود که اندازه‌گیری قد با خطای کمی انجام شود.
اندازه‌گیری وزن
— کودک در حال اندازه‌گیری وزن —
اول از همه لباس‌های کودک را در بیاورید و بعد در حالی که کودک‌تان را در آغوش گرفته‌اید، روی ترازو بروید و عدد نشان داده شده را یادداشت کنید. در مرحله بعد وزن خودتان به‌تنهایی را یادداشت کنید. اختلاف این دو عدد، وزن کودک‌تان را نشان می‌دهد.
با ابزار مناسب الگوی رشد کودک را بررسی کنید
توصیه می‌کنیم برای تعیین صدک کودک دلبندتان در منحنی رشد کودک، از ابزار نمودار رشد مای‌بیبی استفاده کنید. با وارد کردن اطلاعاتی مانند سن، قد، وزن، جنسیت و اندازه دور سر نوزاد، می‌توانید از روند رشد کودک‌تان آگاهی کامل داشته باشید. اگر روند رشد کودک نسبت به ماه‌های گذشته تغییرات چشمگیری داشته باشد، بهتر است با پزشک کودک در تماس باشید و موارد لازم را با او در میان بگذارید.
کلام آخر
هر کودکی با سرعت رشد متفاوتی نسبت به دیگر کودکان رشد می‌کند و عوامل زیادی هستند که بر میزان و نحوه رشد او تاثیر می‌گذارند. مادرها و پدرها به دلیل ارتباط عاطفی بیشتری که با کودک خود دارند، سریع‌تر از هر شخص دیگر و حتی پزشک، نسبت به تغییرات کودک خود آگاه می‌شوند. استفاده از ابزارهای دقیق اندازه‌گیری و داشتن آگاهی کافی از الگوی رشد کودکان، به شما کمک می‌کند با آسودگیِ خیال، رشد کودک‌تان را پیگیری کنید.
منابع: mayoclinic، pubmed