انواع حرکات جنین از دوران بارداری تا زایمان
1403/04/20
9 دقیقه
لیست غذاهای مفید حاوی ویتامین F در بارداری
شاید کمتر نام ویتامین F را شنیده باشید، اما تاثیر آن بر رشد طبیعی جنین و سلامت مادر به قدری زیاد است
یکی از هیجان انگیزترین تجربه‌های دوره بارداری، احساس حرکات جنین است. وقتی برای اولین بار حرکت جنین را حس می‌کنید، دیگر باورتان می‌شود که جانی در بدن‌تان در حال رشد است. لگد می‌زند، هل می‌دهد، مشت می‌کوبد و به این شکل حضورش را به شما اعلام می‌کند. اگر دوست دارید درباره حرکات جنین اطلاعات بیشتری داشته باشید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
حرکات جنین در سه ماهه اول
از هفته ۷ تا ۸ بارداری حرکات جنین شروع می‌شود. بازوها و پاهایش را تکان می‌دهد، خمیازه می‌کشد و چشمانش را به چپ و راست می‌چرخاند؛ اما شما نمی‌توانید تکان خوردنش را حس کنید؛ چون او هنوز خیلی کوچک است. شاید الان بپرسید که ولی من در این بازه زمانی، حرکاتی را احساس کرده‌ام؟!
خوب است بدانید که احساس حرکت جنین در سه ماهه اول، ناشی از جابه‌جایی گاز روده یا حرکات روده است و نباید آن‌ها را با تکان‌خوردن‌های واقعی جنین اشتباه بگیرید.
حرکات جنین در سه ماهه دوم
در سه ماهه دوم شما می‌توانید با شوق‌و‌ذوق منتظر احساس اولین حرکت جنین‌تان باشید. معمولا بین هفته‌های ۱۶ تا ۲۲ حرکاتی شبیه بالبال زدن یا ترکیدن یک حباب را احساس می‌کنید؛ توصیف احساس اولین حرکت کمی سخت است اما حتما شما را هیجان‌زده می‌کند.
بسته به این‌که بارداری چندم‌تان است و جفت در کجای رحم قرار دارد، ممکن است کمی زودتر از هفته ۱۶ یا دیرتر از هفته ۲۲ متوجه حرکت جنین شوید. البته الگوهای حرکتی جنین‌ها و شروع آن‌ها با هم متفاوت است و زمان خیلی دقیقی ندارد.
در طول روز که مشغول فعالیت هستید و حرکت می‌کنید، جنین با آرامش می‌خوابد اما معمولا وقتی دراز می‌کشید یا استراحت می‌کنید حرکاتش را حس می‌کنید؛ چون تمرکز دارید و چیزی حوا‌ستان را پرت نمی‌کند. حتما تجربه کرده یا می‌کنید که خوردن یک شکلات یا خوراکی شیرین مثل یک محرک، حرکات جنین را بیشتر می‌کند و زمانی که عصبانی می‌شوید یا استرس دارید هم زیاد شدن آدرنالین خون شما باعث جنب‌وجوش جنین می‌شود.
در مجموع، با بزرگ‌تر شدن جنین و قدرت گرفتن عضلات در طول سه ماهه دوم بارداری، حرکات بزرگ‌تر و بیشتری را احساس خواهید کرد. در این دوره ممکن است بتوانید دست خود را روی شکم‌تان بگذارید و تکان خوردن جنین را احساس کنید که بدون اغراق، لحظه شگفت‌انگیزی برای یک مادر است.
—حرکات جنین در سه ماهه دوم بارداری—
حرکات جنین در سه ماهه سوم
در سه ماهه سوم، شما متوجه الگوهای حرکتی مخصوص جنین‌تان می‌شوید و می‌دانید که بیشتر در چه ساعاتی از روز یا شب فعال است. جنین روز به روز بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود و شما می‌توانید هر روز منتظر تکان خورد‌ن‌ها و مشت و لگدهای کوچولویش باشید. بسته به محل قرار گرفتن جنین، حرکاتش را در زیر دنده‌ها، وسط شکم یا خیلی پایین‌تر در لگن و دهانه رحم احساس می‌کنید.
از هفته ۲۸ تا ۳۲ بارداری، اوج تکان خوردن‌های جنین است حرکاتش شدت زیادی دارد و محکم ضربه می‌زند.
اما خیال‌تان راحت؛ این ضربه‌های محکم و قوی، هیچ آسیبی به جنین نمی‌زند؛ جای او امن است.
در ماه هفتم بارداری، جنین هنوز جای کافی برای تکان خوردن دارد اما در ماه هشتم کم‌کم جا برایش تنگ می‌شود و بیشتر زانو و آرنجش را می‌تواند حرکت دهد.
در ماه نهم و نزدیک زمان زایمان جنین می‌چرخد و به سمت کانال زایمان حرکت می‌کند. چرخش جنین باعث می‌شود سرش پایین و پاهایش به طرف بالا قرار بگیرد. برای همین ممکن است لگدهایی را در زیردنده‌های راست یا چپ‌تان احساس کنید.
تشخیص جنسیت از روی حرکات جنین؛ افسانه یا واقعیت؟
برخلاف باور عموم مردم، شکل و محل حرکت جنین هیچ ارتباطی به دختر یا پسر بودن او ندارد. مثلا یک عده می‌گویند اگر جنین در پهلوها حرکت کند، احتمال دختر بودن آن زیاد است؛ اما هیچ دلیل علمی برای این گفته‌ها وجود ندارد و تنها راه تشخیص جنسیت، سونوگرافی است.
اهمیت حرکات جنین در بارداری چیست؟
تعداد حرکات جنین در سه ماه پایانی بارداری اهمیت زیادی دارد و از نشانه‌های سلامت او است؛ چون جنین در حال رشد برای تکامل سیستم اسکلتی-عضلانی‌اش نیاز به حرکت دارد. شما به‌مرور در طول بارداری متوجه الگوی خواب و بیداری جنین و ریتم حرکات او می‌شوید.
لازم نیست هر روز تعداد حرکات جنین را بشمارید.
فقط اگر احساس کردید تکان خوردنش کم شده یا حرکتی نمی‌کند؛ یک نوشیدنی شیرین و سرد مثل آب میوه بخورید، به پهلوی چپ دراز بکشید و حرکات جنین را بشمارید. ۱۰ حرکت در یک ساعت طبیعی است. اما اگر ۲ ساعت گذشت و تعداد حرکات به ۱۰ نرسید، بهتر است به پزشک یا ماما اطلاع بدهید.
خوب است بدانید در ماه پایانی، به خاطر بزرگ شدن جنین و تنگ شدن فضا، شکل حرکاتش تغییر می‌کند اما کم نمی‌شود؛ مثلا ممکن است حرکات قوی‌تر، سخت‌تر و طولانی‌تری را احساس کنید. اگر احساس می‌کنید جنین کمتر از قبل حرکت می‌کند، حرکاتش ضعیف‌تر شده یا ناگهان بیش از حد تکان می‌خورد؛ لازم است با پزشک تماس بگیرید یا به بیمارستان بروید.
—اهمیت حرکت جنین در بارداری—
دلایل کاهش حرکات جنین چیست؟
از دلایل کم تحرکی جنین که کاملا بی‌خطر و طبیعی است می‌توانیم به چند مورد زیر اشاره کنیم:
بعد از رابطه جنسی؛ انقباضات رحمی بعد از ارگاسم، بعضی از جنین‌ها را آرام و بعضی دیگر را فعال‌تر می‌کند؛ که در هر دو حالت، طبیعی است و مشکلی وجود ندارد.
سه ماهه دوم؛ در این دوره جنین به اندازه کافی رشد نکرده و ممکن است حرکاتش را به شکل منظم و هر روزه احساس نکنید که کاملا طبیعی است. برای همین توصیه می‌شود شمارش حرکات او را از هفته ۲۸ شروع کنید.
خوابیدن جنین؛ در این دوره مادر تقریبا الگوی خواب و بیداری جنین را می‌شناسد. گاهی اوقات تکان نخوردن جنین فقط به معنی خواب عمیق او است و لازم نیست هر دقیقه در حال حرکت باشد؛ او هم مثل یک نوزاد نیاز به خواب دارد.
حرکت و فعالیت زیاد مادر؛ مثل یک لالایی باعث خوابیدن جنین می‌شود.
ماه‌های آخر بارداری؛ در هفته‌های پایانی بارداری به خاطر کوچک شدن فضای رحم، بیشتر، حرکات چرخشی و کششی را احساس می‌کنید.
البته کاهش خون‌رسانی به جنین، پیچیدن بند ناف به دور گردن جنین، کاهش یا افزایش میزان مایع اطراف جنین و نرسیدن اکسیژن کافی به او، از دلایل خطرناک کاهش حرکات جنین است که لازم است در اولین فرصت توسط پزشک بررسی شود.
دلایل افزایش حرکات جنین چیست؟
در کل بعضی از جنین‌ها فعال‌تر از بقیه‌اند. دلایل طبیعی تکان خوردن زیاد جنین شامل موارد زیر است:
- غذا خوردن مادر؛ چون باعث حجیم شدن معده و تحریک حرکات جنین می‌شود.
- زیاد شدن اضطراب مادر که به جنین هم منتقل می‌شود.
- استراحت کردن یا خواب مادر در بارداری
- ورزش کردن مادر
خوب است بدانید خفگی یا عفونت، پیچ خوردن بند ناف و ورود مواد سمی از راه جفت هم باعث تکان خوردن زیاد و حرکت غیر عادی جنین می‌شود که نیاز به بررسی فوری پزشک دارد.
کلام آخر
حالا شما با انواع حرکات جنین آشنا شدید و می‌دانید که چه مواردی طبیعی و چه مواردی غیرطبیعی است. متوجه شدید که حرکات جنین و حتی بارداری‌های مختلف یک مادر باهم تفاوت دارند و مقایسه کار درستی نیست. این آگاهی به شما آرامش خاطر می‌دهد تا با خیالی آسوده از هیجان انگیزترین لحظات بارداری خود لذت ببرید.