چه زمانی و چطور با کودکان به سفر برویم؟

سفر با کودک، ترکیبی از هیجان، لذت و البته چالش‌های خاص خودش است. از انتخاب وسایل ضروری گرفته تا مدیریت تغذیه و خواب نوزاد در مسیر، همه این‌ها می‌توانند روی کیفیت سفر شما تأثیر بگذارند. شاید این سؤال برای‌تان پیش بیاید که آیا سفرهای هوایی برای نوزادان مناسب‌اند؟ یا چطور می‌توان با ماشین سفری راحت و بدون دردسر داشت؟ نگران نباشید! در این مقاله از مای‌بیبی، نکاتی کاربردی درباره بهترین زمان برای سفر با کودک، وسایل ضروری، مدیریت خواب و تغذیه، و نکات مهم برای سفر در فصل‌های مختلف را بررسی کرده‌ایم.

چه زمانی مادر و پدر می‌توانند کودک یا نوزاد را به سفر ببرند؟

نوزاد سالم تا ۳ ماهگی سیستم ایمنی بسیار ضعیفی دارد و بدن او تقریبا هیچ سد دفاعی برای مراقبت از کودک در برابر بیماری‌ها و عوامل آسیب‌رسان ندارد، همین امر می‌تواند جان کودک را به خطر بیندازد.

این زمان برای کودکان زودرس که پیش از ۹ ماهگی به دنیا آمده‌اند، حدود ۴ ماه است.

نوزادان زیر ۳ ماه علاوه بر داشتن سیستم ایمنی ضعیف، دارای برنامه خواب و تغذیه نامتعادلی هستند و هنوز بدن آن‌ها با شرایط خواب و تغذیه دیگر افراد خانواده تنظیم نشده است، در نتیجه سفر می‌تواند شرایط تطبیق‌ پیدا کردن را برای کودک دشوارتر کند.

با درنظرگرفتن این نکات مهم، مادر و پدر بهتر است نوزاد زیر ۳ ماه را به سفر یا مهمانی‌های شلوغ نبرند، مگر اینکه یک سفر ضروری پیش آید!

درصورتی‌که مجبور به سفر کردن با کودک یا نوزاد هستید، تلاش کنید تا حد ممکن زمان‌بندی خواب و نظم جسمی و روانی کودک را تغییر ندهید، این کار به حفظ سلامت کودک و تأمین آسایش او کمک می‌کند.

برنامه‌ریزی دقیق، کلید آرامش مادر و پدر و فرزند در سفر

برای اینکه مسافرت به تجربه‌ای خوب برای‌تان تبدیل شود، لازم است از حدود ۱ ماه قبل، شروع به آماده شدن برای سفر کنید.

یکی از مهم‌ترین مواردی که پیش از سفر لازم است مدنظر قرار دهید، برنامه واکسن کودک است. واکسیناسیون کودک بسیار مهم است و امکان جابه‌جایی زمان آن وجود ندارد و لازم است به‌موقع واکسن تزریق شود، در نتیجه هنگام برنامه‌ریزی برای سفر ضروری است زمان‌بندی واکسن را در نظر بگیرید.

لیست واکسیناسیون نوزاد و جدول واکسن‌های کودکان ۱۴۰۳ را در مقاله زیر بخوانید:

علاوه بر این، پیش از سفر بهتر است از وضعیت آب‌و‌هوا، میزان شیوع و نوع بیماری‌های عفونی یا پوستی شهر مقصد نیز مطلع شوید. اگر در مقصد شما یک نوع بیماری خاص شایع شده است، بهتر است از مسافرت‌کردن با کودک به آن محل خودداری کنید.

آب آشامیدنی شهر مقصد هم اهمیت بسیاری دارد، بنابراین پیش از سفر کیفیت و میزان سالم‌بودن آب را بررسی کنید. استفاده از آب‌ سنگین یا آلوده برای کودک مشکل ایجاد می‌کند، در نتیجه اگر آب آشامیدنی مقصد کیفیت پایینی دارد، لازم است مادر و پدر آب کافی همراه داشته باشند.

انتخاب مقصد مناسب سفر با کودک

اگر کودک شما بزرگ است مقصدی را انتخاب کنید که برای کودکان جذاب باشد و امکانات مناسبی برای آن‌ها داشته باشد. پارک‌ها، سواحل، موزه‌های کودکان و جاذبه‌های طبیعی گزینه‌های خوبی هستند.

علاوه بر این لازم است به فصل و آب‌و‌هوا دقت کنید. در فصل‌های گرم سال به مناطق خنک‌تر و در فصل‌های سرد سال به شهرهای گرمسیری سفر کنید، زیرا کودکان نسبت به گرما و سرما حساسیت بیشتری نشان می‌دهند و بدن ظریف آن‌ها زودتر تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد.

مقصد را باتوجه‌به سن و تحمل کودک انتخاب کنید به‌طوری شهر مقصد از شهر مبدأ بسیار دور نباشد. سفرهای طولانی باعث کلافگی و خسته شدن کودک می‌شود و او را بی‌قرار می‌کند.

در نهایت هنگام انتخاب هتل و اقامتگاه، به امکانات محل اقامت برای کودکان توجه کنید. امکاناتی مانند تخت مخصوص کودک، صندلی کودک برای غذاخوردن راحت‌تر، فضای بازی و خدمات نگهداری از کودک می‌توانند به لذت‌بخش‌تر شدن سفر برای شما و کودکان کمک کنند.

وسیله نقلیه مناسب برای سفر با کودکان

انتخاب وسیله نقلیه مناسب برای مسافرت با نوزاد یا کودک وابسته به مقصد است، بنابراین باتوجه‌به مقصد سفر، ایمن‌ترین وسیله نقلیه را انتخاب کنید. هنگام انتخاب وسیله نقلیه برای سفر، امنیت، راحتی و طول سفر را مدنظر قرار دهید.

برای مثال اگر جاده مبدأ تا مقصد خطرناک است و سفر با خودرو شخصی طولانی است، استفاده از ماشین شخصی انتخاب مناسبی نیست.

از طرفی سفر با هواپیما و قطار هم ‌چالش‌های خاصی دارد. در این دو وسیله نقلیه، معمولا صندلی مخصوص برای نوزاد و کودک وجود ندارد و در کل مسیر کودک در آغوش مادر و پدر است که ممکن است شرایط راحتی را رقم نزند.

علاوه بر این، در سفرهای هوایی، اختلاف هوا به وجود آمده هنگام فرود و پرواز، باعث ایجاد درد در گوش کودک و نوزاد می‌شود که بسیار آزاردهنده است.

اینکه با چه وسیله‌ای سفر را آغاز کنید، به سن کودک، طول مسیر، وضعیت جاده‌ها و مقصد شما بستگی دارد.

چگونگی حمام نوزاد و کودک در طول سفر

حمام و نظافت کودک در طول سفر مهم است، زیرا ارتباط مستقیمی با سلامت کودک دارد. معمولا در حالت عادی لازم است کودک حداقل دو بار در هفته حمام کند و بهتر است این نظم در سفر هم برقرار باشد.

ناحیه پوشک هم لازم است دو بار در روز با آب سالم و شوینده‌های مخصوص کودک شست‌وشو داده شود. در روزهای تابستان و مناطق گرم و شرجی بهتر است تعداد دفعات شستشو افزایش یابد تا از ادرار سوختگی پوست نوزاد و کودک جلوگیری شود.

استفاده از پوشک مناسب مانند پوشک شورتی کانال‌دار مای‌بیبی که قدرت جذب آن ۴ برابر بیشتر است می‌تواند راحتی کودک را در سفر تأمین کند.

علاوه بر این، در موقعیت‌هایی که دسترسی به آب تمیز وجود ندارد، دستمال مرطوب مای‌بیبی به کمک شما می‌آید و با داشتن عصاره بابونه و ویتامین E ناحیه پوشک را بدون ایجاد خشکی و حساسیت، کاملا پاک می‌کند و با پوست کودک بسیار مهربان است.

لازم است شوینده‌های کودک ضد حساسیت و دارای خاصیت مرطوب‌کنندگی باشند، بنابراین توجه داشته باشید که هنگام سفر، مایع لباسشویی مخصوص نوزاد و کودک را همراه ببرید یا از دردسترس‌بودن محصولات موردنیاز در شهر مقصد اطمینان حاصل کنید.

راهنمای تغذیه کودک و نوزاد در سفر

یکی از مهم‌ترین مواردی که هنگام سفر با کودکان بهتر است به آن توجه کرد، برنامه تغذیه خوب است. تا جای ممکن، بهتر است عادت‌های غذایی نوزاد و کودک، مانند ساعت غذاخوردن و نوع غذاها و میان‌وعده‌ها تغییر نکنند.

در ادامه پیشنهادهایی برای تهیه غذای کمکی نوزاد در سفر و غذاهای مناسب برای کودکان آورده شده است.

تغذیه نوزادان شیرخوار در سفر

اگر کودک از شیر مادر تغذیه می‌کند، بهتر است در فواصل کم و به طور مرتب، کودک شیر بخورد. درصورتی‌که از شیرخشک برای تغذیه کودک کمک می‌گیرید، در نظر داشته باشید که از آب جوشیده و سالم برای تهیه شیرخشک استفاده کنید.

اگر احتمال می‌دهید شیر خشکی که با کودکتان سازگار است، در شهر مقصد به‌سختی پیدا می‌شود، به‌اندازه کافی شیرخشک داشته باشید.

درصورتی‌که نوزاد کمی بزرگ‌تر است، استفاده از پوره میوه‌های ساده و تازه مانند سیب، موز، گلابی و هلو گزینه‌های خوبی هستند.

استفاده از شیرهای طعم‌دار موجود در داروخانه، فرنی‌های خانگی یا آماده نیز می‌توانند به‌عنوان غذای کمکی نوزاد در سفر مورد استفاده قرار گیرند‌.

راهنمای کامل تغدیه نوزاد و کودک: از شیردهی تا غذای کمکی را در مقاله زیر بخوانید:

تغذیه کودکان نوپا در سفر

گزینه‌های متنوع‌تری برای آماده‌کردن غذا برای کودکان در سفر وجود دارد. پوره سبزیجاتی مانند هویج، کدوحلوایی و سیب‌زمینی گزینه‌های خوبی هستند، همچنین پوره گوشت مرغ یا بوقلمون نیز می‌تواند به‌عنوان یک وعده‌غذایی کامل برای کودک استفاده شود.

میوه‌های نرم؛ مانند موز، آووکادو و توت‌فرنگی را می‌توانید به‌صورت قطعات کوچک به کودک بدهید تا آرام‌آرام آن‌ها را بخورد.

اگر کودک دندان درآورده است، ساندویچ‌های ساده با نان تست و پنیر یا مرغ آب‌پز، هم خوشمزه است و هم برای میان‌وعده بسیار مقوی است.

بیسکویت‌های سبوس‌دار بدون شکر و مواد افزودنی یک میان‌وعده سالم برای کودک به‌حساب می‌آید و با آب‌میوه‌های طبیعی یا شیر، ترکیبی کامل را تشکیل می‌دهد.

کودکان بالای یک سال هم می‌توانند از غذای مورداستفاده دیگر اعضای خانواده تغذیه کنند.

نکات مهم در تهیه غذای کودک در سفر

رعایت بعضی نکات به ما در تهیه غذای خوشمزه و سالم برای کودک کمک می‌کند. سعی کنید از غذاهای تازه استفاده کنید و از غذاهای آماده‌ای که حاوی مواد نگهدارنده هستند، اجتناب کنید.

تمامی ظروف و وسایل غذاخوری را با آب سالم به‌خوبی بشویید و ضدعفونی کنید. اگر کودک عادت دارد در ظرف‌های مخصوص غذا بخورد، ظرف‌ها را در سفر همراه داشته باشید، زیرا غذاخوردن در آن ظروف برای کودک لذت‌بخش‌تر است.

بهتر است در طول سفر به کودک انواع مختلف غذا و میان‌وعده‌ها را بدهید تا برنامه تغذیه‌ای او متعادل باشد. علاوه بر این، در فصل‌های گرم غذای کودک را در دمای مناسب نگه دارید تا از مسمومیت غذایی جلوگیری شود.

چک‌لیست سفر با نوزاد

سفر با نوزاد نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و بسته‌بندی هوشمندانه دارد تا هم شما و هم نوزادتان سفری راحت و بدون استرس داشته باشید. در این چک‌لیست، تمام وسایل موردنیاز سفر با نوزاد را آورده‌ایم تا خیال‌تان ازهرجهت راحت باشد.

• شیشه شیر
• شیرخشک
• آب سالم و جوشیده شده
• یخدان کوچک
• پوشک به تعداد کافی و متناسب با سایز نوزاد
• دستمال مرطوب ضد حساسیت
• کرم تسکین‌دهنده برای جلوگیری از التهاب پوست نوزاد
• چند عدد حوله نرم و کوچک
• پد بهداشتی تعویض کودک
• شانه
• صابون و شامپو ملایم و بدون عطر مخصوص نوزاد
• لوسیون بدن برای نرم و مرطوب نگه‌داشتن پوست نوزاد
• قیچی ناخن
• لباس خنک یا گرم متناسب با فصل سفر
• کلاه و دستکش نخی مخصوص نوزادان
• جوراب، پاپوش و کفش
• ملحفه و بالش
• صندلی مخصوص کودک
• کریر
• کالسکه سبک
• داروهای ضروری
• اسباب‌بازی مناسب نوزاد

چک‌لیست سفر با کودک

هنگامی که با کودک به سفر می‌روید، لازم است لوازم و وسایل متفاوت‌تری را نسبت به سفر با نوزاد به همراه داشته باشید. با بزرگ‌تر شدن کودک نیازهای او تغییر می‌کند، بنابراین چمدان سفر او هم متفاوت خواهد بود. در ادامه به وسایل موردنیاز سفر با کودک اشاره می‌کنیم تا در سفر کمبود هیچ وسیله‌ای احساس نشود.

• لباس متناسب با فصل
• کلاه گرم یا آفتابی
• جوراب، پاپوش و کفش
• عینک‌آفتابی
• ضدآفتاب کودکان
• شیشه شیر
• شیرخشک
• مواد لازم برای تهیه غذای کمکی
• بیسکویت سبوس‌دار، میوه و آبمیوه طبیعی
• قاشق، لیوان و بشقاب مخصوص کودک
• دستمال مرطوب ضد حساسیت و مهربان با پوست لطیف کودک
• کرم ضدالتهاب مخصوص کودک
• پوشک با جذب بالا و لایه تنفسی مناسب
• حوله نرم
• صابون و شامپو مخصوص کودک
• لوسیون بدن مخصوص کودک
• مسواک و خمیردندان کودکان
• قیچی و ناخن
• ملحفه و بالش
• عروسک و اسباب‌بازی موردعلاقه کودک
• کالسکه
• کتاب کودکان
• صندلی مخصوص ماشین کودک
• داروهای ضروری

نکات مهم در سفر با کودکان و نوزادان

برای تجربه یک سفر خاطره‌انگیز و لذت‌بخش، لازم است برنامه‌ریزی دقیق داشته باشید؛ اما برای تغییرات احتمالی هم آماده باشید. کودکان ممکن است در طول سفر بی‌قرار شوند یا نیاز به استراحت بیشتری داشته باشند، در این صورت توقف کنید و با خوردن میان‌وعده استراحت کوتاهی داشته باشید.

همیشه به ایمنی کودک توجه کنید. از آن‌ها در محیط‌های جدید محافظت کنید و به آن‌ها آموزش‌های ایمنی بدهید. اگر هتل شما استخر یا حوض‌هایی در فضای باز دارد، مراقب کودک باشید تا در آب نیفتد.

در طول سفر برای سرگرم‌کردن کودکان برنامه‌های متنوعی تدارک ببینید. داستان بگویید، بازی کنید، آواز بخوانید و از طبیعت لذت ببرید. مطمئن باشید که خاطره این سفر در ذهن کودک باقی خواهد ماند.

هنگام مسافرت، اطمینان حاصل کنید که کودک شما خواب کافی داشته باشد و تغذیه او دارای تنوع کافی و مواد مغذی لازم باشد. خواب باکیفیت و غذاهای سالم برای حفظ انرژی و شادابی آن‌ها ضروری است.

در نهایت، قبل از سفر با پزشک کودک مشورت کنید تا مطمئن شوید که کودک شما برای سفر آماده است و هیچ مشکلی از نظر واکسیناسیون و بیماری وجود ندارد.

در چه شرایطی هنگام سفر با کودکان لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟

امیدوارم که در سفر با کودکان هیچ مشکلی برای کودک پیش نیاید، اما گاهی سفر با اتفاقات مختلف و ناخواسته‌ای همراه می‌شود و ممکن است به کمک یک پزشک کودکان احتیاج داشته باشیم. در صورت رخ‌دادن هر یک از موارد زیر بهتر است با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید.

• دل‌دردهای شدید و ناگهانی
• استفراغ و اسهال شدید و غیرقابل‌کنترل
• تب بالا
• بی‌قراری
• گیجی و منگی
• ازبین‌رفتن تعادل کودک
• سرگیجه
• ظاهرشدن ضایعات پوستی

نکات حیاتی برای سفر با کودک یا نوزاد در فصل‌های مختلف

هر فصل زیبایی‌‌های خیره‌کننده‌ای دارد و سفر با کودکان در هر فصلی می‌تواند تجربه لذت‌بخشی باشد، اما باتوجه‌به شرایط آب‌وهوایی هر فصل، نکاتی وجود دارد که بهتر است به آن‌ها توجه ویژه‌ای شود. در ادامه، نکات مهم برای سفر با کودک دلبندتان در فصل‌های مختلف را  با شما در میان خواهیم گذاشت.

سفر با کودک در فصل بهار

در فصل بهار آب‌و‌هوا بسیار غیرقابل‌پیش‌بینی است و گرما و خنکی آن پایدار نیست، بنابراین استفاده از تکنیک لباس پوشیدن لایه‌ای برای کودک بسیار سودمند است. لباس‌های چندلایه برای کودک بپوشانید تا بتوانید به‌راحتی لباس‌های او را کم و زیاد کنید تا کودک احساس گرما یا سرما نکند.

علاوه بر آب‌و‌هوا، به دلیل به‌وجودآمدن تغییرات در طبیعت، حساسیت‌های فصلی در بهار بیشتر از هر فصل دیگری ایجاد می‌شوند. اگر کودک شما به گرده گل‌ها حساسیت دارد، بهتر است داروهای لازم را برای کنترل علائم حساسیت همراه داشته باشید.

در فصل بهار، تعداد بعضی حشرات بیشتر می‌شود، بنابراین پیش از سفر از وضعیت حشرات موجود در مقصد مطلع شوید از کرم‌های ضد حشره استفاده کنید تا کودک را از نیش حشرات محافظت کنید.

سفر با کودک در فصل تابستان

فصل تابستان، فرصتی برای سفر و گشت‌و‌گذار‌های دل‌نشین است. به دلیل گرم‌تر بودن هوا، لازم است حتماً از لباس‌های خنک و نخی برای کودک و نوزاد استفاده شود تا هوا به‌خوبی در آن جریان داشته باشد.

برای جلوگیری از آفتاب‌سوختگی نیز بهتر است به طور مرتب از کرم ضدآفتاب با SPF مناسب برای محافظت از پوست کودک استفاده کنید، کلاه تابستانی و عینک هم می‌تواند مفید باشد.

گرما می‌تواند به‌راحتی کودک را کلافه کند، بنابراین در ساعت‌های گرم روز در مکان‌های خنک بمانید و طبیعت‌گردی و بازدید از مکان‌های مختلف را به ساعت‌هایی که هوا خنک‌تر است، موکول کنید. علاوه بر این به کودک آب فراوان بدهید تا از کم‌آبی بدن جلوگیری شود. حمام‌کردن و نوشیدنی‌های خنک هم می‌توانند از کودک در برابر گرمای شدید تابستان محافظت کنند.

سفر با کودک در فصل پاییز

فصل پاییز هم مانند فصل بهار آب‌و‌هوای ناپایداری دارد، بنابراین بهتر است لباس‌های گرم و خنک را در چمدان کودک بگنجانید. به دلیل احتمال بارش باران و وزش باد، لباس‌های گرم و ضدآب بیشتری همراه داشته باشید.

در فصل پاییز احتمال سرماخوردن و ابتلا به آنفولانزا بیشتر می‌شود، مادر و پدر‌های مهربان می‌توانند با استفاده از میوه‌ها و غذاهای مقوی، سیستم ایمنی کودک را در برابر بیماری‌های مختلف تقویت کنند و سفری بی‌خطر داشته باشند.

سفر با کودک در فصل زمستان

سرمای زمستان می‌تواند برای کودک آزاردهنده باشد، در نتیجه لباس‌های گرم و چندلایه برای کودک بپوشانید. استفاده از کلاه، دستکش و شال از سر، دست و گردن کودک محافظت می‌کند.

پیش از رزروکردن هتل و اقامتگاه هم بهتر است اطمینان حاصل کنید که محل اقامت شما به وسایل گرمایشی مناسب مجهز است.

کلام آخر

مسافرت رفتن یکی از جذاب‌ترین تفریحات خانوادگی به‌حساب می‌آید و علاوه بر نشاط بخشیدن، باعث ساختن خاطره‌های شیرین و فراموش‌نشدنی می‌شود. اگرچه سفر رفتن با کودک یا نوزاد کمی چالش‌برانگیز به نظر می‌آید، می‌توان با رعایت‌کردن چند نکته ساده و مؤثر و برنامه‌ریزی دقیق سفری خاطره‌انگیز را تجربه کرد. در این مقاله از مای بیبی تلاش کردیم به تمام نکاتی که لازم است هنگام سفر با کودکان و نوزادان بدانید، اشاره کنیم و با ارائه چک‌لیست سفر با کودک، مادر و پدرها را برای آماده‌کردن چمدانی کامل برای دلبندان‌شان یاری کنیم.